Tại Việt Nam, bệnh TCM lưu hành quanh năm ở hầu hết các tỉnh thành với hai đỉnh dịch, từ tháng 3 đến tháng 5 và từ tháng 9 đến tháng 12. Hàng năm có khoảng 50.000 đến 100.000 trường hợp bệnh TCM được báo cáo và một số ca tử vong. Khu vực phía Nam chịu ảnh hưởng lớn nhất với số trường hợp bệnh chiếm tới hơn 60% số mắc trên toàn quốc.
Hiện nay, chưa có vắc xin phòng bệnh và chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, các biện pháp phòng bệnh là vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường hạn chế lây lan.
Biểu hiện của bệnh
Sốt cao 38-39oC, đau họng, đau miệng, loét miệng với vết loét đỏ hay phỏng nước ở niêm mạc miệng, lợi, lưỡi phát ban dạng phỏng nước ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, mông... kích thước các nốt phỏng khoảng từ 2-5mm. Bệnh có thể gây biến chứng nguy hiểm như viêm não, màng não, viêm cơ tim, phù phổi cấp và dẫn tới tử vong nếu không được phát hiện sớm và xử lý kịp thời.
Đường lây của bệnh
Bệnh lây cao nhất trong tuần đầu và lây truyền chủ yếu qua đường tiêu hóa. Nguồn lây chính từ nước bọt, dịch phỏng nước bị vỡ, phân của trẻ bị nhiễm bệnh. Bệnh lây qua tiếp xúc trực tiếp với phân, dịch tiết mũi họng, tiếp xúc với sàn nhà, đồ chơi, bàn ghế... bị nhiễm vi rút. Bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ và có khả năng gây thành dịch lớn.
Các biện pháp phòng bệnh
- Rửa tay thường xuyên với xà phòng trước khi chuẩn bị thức ăn và ăn uống, trước khi cho trẻ nhỏ ăn, sau khi sử dụng nhà vệ sinh và sau khi thay tã cho trẻ, đặc biệt là sau khi tiếp xúc với các bọng nước.
- Làm sạch môi trường bị ô nhiễm và các vật dụng bẩn (bao gồm cả đồ chơi) với xà phòng và nước, sau đó khử trùng bằng các chất tẩy rửa thông thường. Luôn lau dọn nhà cửa, nhà trẻ, trường học sạch sẽ.
- Tránh tiếp xúc gần như: Ôm, hôn, dùng chung đồ dùng... với trẻ em bị bệnh TCM cũng có thể giúp giảm nguy cơ nhiễm bệnh.
- Không cho trẻ sơ sinh và trẻ em bị bệnh đi mẫu giáo, nhà trẻ, trường học hoặc nơi đông người cho tới khi khỏe hẳn. Thu gom xử lý phân của trẻ bằng cloramin B, vôi bột… tránh làm vỡ các nốt phỏng của trẻ.
- Theo dõi chặt chẽ tình trạng bệnh và chăm sóc y tế kịp thời nếu trẻ sốt cao, li bì, mất tỉnh táo.
- Che miệng, mũi khi hắt hơi và ho.
- Xử lý khăn giấy và tã lót đã dùng bằng cách bỏ vào thùng rác.
- Tuyệt đối không mớm cơm, thức ăn cho trẻ; không cho trẻ mút tay, ngậm mút đồ chơi, dùng chung khăn ăn, khăn tay, vật dụng ăn uống như cốc, bát, đĩa, thìa, đồ chơi chưa được khử khuẩn.
Hiện nay chưa có vắc xin phòng bệnh, do bệnh lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với phân, dịch tiết mũi họng, dịch của các nốt bọng nước của người bệnh nên cách phòng bệnh tốt nhất là thực hiện tốt vệ sinh cá nhân và chăm sóc y tế kịp thời cho những trẻ bị bệnh.
Khi thấy trẻ bị sốt và xuất hiện nốt phỏng ở bàn tay, bàn chân hoặc niêm mạc miệng, cần đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.